მართლმადიდებლობა და თანამედროვეობა

  19 თებერვალს,სამშაბათს, 14:30 საათზე
,,საქართველოს ბიზნესის აკადემიაში” გაიმართება სტუდენტების შეხვედრა მამა თეოდორე გიგნაძესთან.

ლექციის თემაა: ,,მართლმადიდებლობა და თანამედროვეობა”.

დასწრება თავისუფალია.

 მისამართი: რუსთავის გზატკეცილი 18/22,(ქვემო ფონიჭალა).

 ტრანსპორტი: კოლმეურნეობიდან ‘102’ნ.ავტობუსი; ვარკეთილის მეტროდან ‘101’ ნ.ავტობუსი(გაივლის ისნის მეტროსათან); მარჯანიშვილის მეტროდან ‘118’ნ.მარშუტკა

რიტა ლაბაძე სტუმრად “ობიექტივში”

2013 წლის 13 თებერვალი, 18:00 – 19:00
წამყვანი: არეშიძე გია
სტუმარი: კავშირ „თანადგომის“დამფუძნებელი სულთანიშვილი ამირან
სტუმარი: კავშირ „თანადგომის“ წევრი და წმ.ადნრია პირველწოდებულის სახელობის კულტურულ-საგანმანათლებლო საზოგადოება “პესვების” დამფუძნებელი ლაბაძე რიტა

-ლიბერალური განათლების მიზანი თავისუფალი ადამიანის აღზრდა უნდა იყოს.
-როცა ერში მოძალადის მხრიდან აღსრულებული ესა თუ ის საქმე სამართლიანად აღიქმება ,ეს იმას ნიშნავს, რომ ის ერი დამოუკიდებლობისთვის მზად არ არის.
– ახალგაზრდა თაობის ქართულ, არქიტექტურულ გარემოსთან ზიარება, ეროვნულ ცნობიერების ამაღლების წინაპირობაა.
გია არეშიძე ამირან სულთანიშვილი რიტა ლაბაძე

უყურე გადაცემას
გადმოწერა

მასალა აღებულია  http://obieqtivi.net  -იდან.

კოსმოპოლიტიზმი და პატრიოტიზმი

ვაჟა-ფშაველა
კოსმოპოლიტიზმი და პატრიოტიზმი
ზოგს ჰგონია, რომ ნამდვილი პატრიოტიზმი ეწინააღმდეგება კოსმოპოლიტიზმს, მაგრამ ეს შეცდომაა. ყოველი ნამდვილი პატრიოტი კოსმოპოლიტია ისე, როგორც ყოველი გონიერი კოსმოპოლიტი (და არა ჩვენებური) პატრიოტია. როგორ? ასე, – რომელი ადამიანიც თავის ერს ემსახურება კეთილგონიერად და ცდილობს თავის სამშობლო აღამაღლოს გონებრივ, ქონებრივ და ზნეობრივ, ამით ის უმზადებს მთელს კაცობრიობას საუკეთესო წევრებს, საუკეთესო მეგობარს, ხელს უწყობს მთელი კაცობრიობის განვითარებას, კეთილდღეობას. თუ მთელის ერის განვითარებისათვის საჭიროა კერძო ადამიანთა აღზრდა, აგრედვე ცალკე ერების აღზრდაა საჭირო, რათა კაცობრიობა წარმოადგენდეს განვითარებულს ჯგუფსა; თუ კერძო ადამიანისათვის არის სასარგებლო აღზრდა ნაციონალური, ინდივიდუალური, აგრეთვე ყოველის ერისათვისაა სასარგებლო ასეთივე აღზრდა, რათა ყოველმა ერმა მომეტებული ძალა, ენერგია, თავისებურობა გამოიჩინოს და საკუთარი თანხა შეიტანოს კაცობრიობის სალაროში…
ყოველი მამულიშვილი თავის სამშობლოს უნდა ემსახუროს მთელის თავის ძალღონით, თანამოძმეთა სარგებლობაზე უნდა ფიქრობდეს და, რამდენადაც გონივრული იქმნება მისი შრომა, რამდენადაც სასარგებლო გამოგდება მშობელი ქვეყნისათვის მისი ღვაწლი, იმდენადვე სასარგებლო იქმნება მთელი კაცობრიობისათვის. ედისონი ამერიკელია, ამერიკაშივე მუშაობს, მაგრამ მისი შრომის ნაყოფს მთელი კაცობრიობა გემულობს. შექსპირი ინგლისელია, ინგლისში მუშაობდა და ცხოვრობდა, მაგრამ მისი ნაწერებით მთელი კაცობრიობა სტკბება დღესაც. ეგრეთვე სერვანტესი, გიოტე და სხვა გენიოსები თავის სამშობლოში, თავის თანამოძმეთათვის იღვწოდნენ, მაგრამ დღეს ისინი მთელს კაცობრიობას მიაჩნია თავის ღვიძლ შვილებად.
ყველა გენიოსები ნაციონალურმა ნიადაგმა აღზრდა, აღმოაცენა და განადიდა იქამდის, რომ სხვა ერებმაც კი მიიღეს ისინი საკუთარ შვილებად. მაშასადამე, გენიოსებმა თავის სამშობლოს გარეშეც ჰპოვეს სამშობლო – მთელი ქვეყანა, მთელი კაცობრიობა, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, გენიოსთ ნაწარმოებნიც უფრო სარგები და შესაფერებელია ეროვნულ ნიადაგზე. „ჰამლეტით“, „მეფე ლირით“ ვერც ერთი ქვეყნის შვილი ვერ დასტკბება ისე, ნამეტნავად თარგმანით, როგორც თვით ინგლისელი, რომელიც ინგლისურს ენაზე კითხულობს ამ ნაწარმოებთ. შორს სად მივდივართ? ნუთუ სხვა ქვეყნის შვილი ისე დასტკბება „ვეფხისტყაოსნით“ და ისე გაიგებს მას, რაც უნდა კარგი თარგმანი წაიკითხოს, ან თუნცა კარგად იცოდეს ქართული ენა, როგორც თვით ქართველი? – არასდროს. გენიოსს, როგორც პიროვნებას, ინდივიდს, აქვს საკუთარი სამშობლო, საყვარელი, სათაყვანებელი, ხოლო მის ნაწარმოებს არა, ვინაიდან იგი მთელი კაცობრიობის კუთვნილებაა, როგორც მეცნიერება…
მეცნიერება და გენიოსები გვიხსნიან გზას კოსმოპოლიტიზმისაკენ, მაგრამ მხოლოდ პატრიოტიზმის, ნაციონალიზმის მეოხებით. განავითარეთ ყოველი ერი იქამდის, რომ კარგად ესმოდეს თავისი ეკონომიური, პოლიტიკური მდგომარეობა, თავის სოციალური ყოფის ავკარგი, მოსპეთ დღევანდელი ეკონომიური უკუღმართობა და, უეჭველია, მაშინ მოისპობა ერთისაგან მეორის ჩასანთქმელად მისწრაფება, ერთმანეთის რბევა, ომები, რომელიც დღეს გამეფებულია დედამიწის ზურგზე.
პატრიტიზმი, როგორც სიცოცხლე და სიცოცხლესთან გრძნობა, თითქო დაბადებასთან ერთად ჰყვება ადამიანს და შეიცავს ისეთ ნაწილებს, რომელთაც ვერც ერთი ჭკვათმყოფელი ადამიანი ვერ უარყოფს, როგორც მაგ. არის დედაენა, ისტორიული წარსული, სახელოვანი მოღვაწენი და ეროვნული ტერიტორია, მწერლობა და სხვა. იმავ წამიდანვე, როცა ბავშვი ქვეყანას იხილავს, მას, გარდა ჰაერისა, სადგომ-საწოლისა, ესაჭიროება აღმზრდელი, რძე – საზრდოდ, ნანა – მოსასვენებლად.
ყველა ეს ხდება ოჯახში, დედის ხელმძღვანელობით და სწორედ აქ არის დასაბამი პატრიოტიზმისა. ყმაწვილი იმ თავიდანვე მჭიდრო კავშირს იმათთან ჰგრძნობდა, ვინც იმას ესაუბრება, ვინც გარშემო ახვევია, – ვისგანაც პირველ შთაბეჭდილებას ღებულობს. ამიტომ უყვარს ის ენა, რომელიც იმას სიყრმის დროს ესმოდა, და ის ადამიანები მიაჩნია თავისიანებად, რომელნიც ამ ენაზე ლაპარაკობენ თუ მღერიან. თავის სოფლელთა სრულიად უმნიშვნელო სხვებისაგან განმასხვავებელი საუბრის კილოც კი შვენიერებად მიაჩნია. თავისი სოფლელი, თუნდაც უკანასკნელი ადამიანი, უცხო ადგილას, უცხო მხარეს რომ შეჰხვდეს, დიდ სიამოვნებას აგრძნობინებს. ვიდრე გაფართოვდება ბავშვის მხედველობა და გაიზრდება მისი პატრიოტიზმი, მას მხოლოდ განსაკუთრებით ის სოფელი, ან დაბა უყვარს, სადაც დაბადებულა და ბავშვობა გაუტარებია.
ვერ წარმომიდგენია ადამიანი სრულის ჭკუისა, საღის გრძნობის პატრონი, რომ ერთი რომელიმე ერი სხვებზე მეტად არ უყვარდეს, ან ერთი რომელიმე კუთხე. რატომ? – იმიტომ: ერთი და იგივე ადამიანი ათასს ადგილას ხომ არ იბადება, არამედ ერთს ადგილას უნდა დაიბადოს, ერთს ოჯახში, ერთი დედა უნდა ჰყავდეს! თუ ვინმე იტყვის ამას, ყველა ერები ერთნაირად მიყვარსო, – სტყუის, თვალთმაქცობს: ან ჭკუანაკლებია, ან რომელიმე პარტიის პროგრამით არის ხელფეხშებოჭილი. სამოწყალეო სახლში აღზრდილი ბუშიც კი, რომელსაც, შეიძლება, ათასი ლალა გამოუჩნდეს და გარშემო ათასი ენა ესმოდეს, ბოლოს ერთს რომელსამე ენას იწამებს და ერთს ქვეყანას მიიჩნევს თავის სამშობლოდ…
პატრიოტიზმი უფრო გრძნობის საქმეა, ვიდრე ჭკუა-გონებისა, თუმცა კეთილგონიერება მუდამ ყოფილა და არის მისი მათაყვანებელი და პატივისმცემელი. კოსმოპილიტიზმი მხოლოდ ჭკუის ნაყოფია, ადამიანის კეთილგონიერებისა, მას ადამიანის გულთან საქმე არა აქვს, იგი საღსარია იმ უბედურობის ასაცილებლად, რომელიც დღემდის მთელს კაცობრიობას თავს დასტრიალებს.
ამიტომ კოსმოპოლიტიზმი ასე უნდა გვესმოდეს: გიყვარდეს შენი ერი, შენი ქვეყანა, იღვაწე მის საკეთილდღეოდ, ნუ გძულს სხვა ერები და ნუ გშურს იმათთვის ბედნიერება, ნუ შეუშლი იმათ მისწრაფებას ხელს და ეცადე, რომ შენი სამშობლო არავინ დაჩაგროს და გაუთანასწორდეს მოწინავე ერებს. ვინც უარყოფს თავის ეროვნებას, თავის ქვეყანას იმ ფიქრით, ვითომ კოსმოპოლიტი ვარო, ის არის მახინჯი გრძნობის პატრონი, იგი თავისავე შეუმჩნევლად დიდი მტერის კაცობრიობისა, რომელსაც ვითომ ერთგულებას და სიყვარულს უცხადებს. ღმერთმა დაგვიფაროს ისე გავიგოთ კოსმოპოლიტიზმი, ვითომ ყველამ თავის ეროვნებაზე ხელი აიღოსო. მაშინ მთელმა კაცობრიობამ უნდა უარჰყოს თავისი თავი. ყველა ერი თავისუფლებას ეძებს, რათა თავად იყოს თავისთავის პატრონი, თითონ მოუაროს თავს, თავის საკუთარის ძალ-ღონით განვითარდეს. ცალ-ცალკე ეროვნებათა განვითარება აუცილებელი პირობაა მთელის კაცობრიობის განვითარებისა.

ბრძოლა და ომი

   რევაზ თვარაძე

ბრძოლა და ომი

 

ჩვენი ერის მრავალ ჭირგამოვლილსა და გარკვეული აზრით პარადოქსულ ისტორიაში ერთი ყველაზე საოცარი პარადოქსი მაფიქრებს ხშირად: ორი ათასზე მეტი წლის მანძილზე ისე იცხოვრა ამ ერმა აურაცხელი მტრის წინააღმდეგ გამართულ ბრძოლებში ერთობ, ერთობ იშვიათად დამარცხებულა, მაგრამ, ამასთანავე, თითქმის ყველა ომის წაგება მოახერხა. ჩინებული მაგალითი: ასამდე ბრძოლა გადაიხადა ერეკლემ, თითქმის ყველა ბრძოლიდან გამარჯვებული გამოვიდა. ომში მაინც დამარცხდა საბოლოოდ. როგორც ახლა ირკვევა, 1921 წელსაც კი თითქმის არც ერთი ბრძოლა არ წაუგიათ ქართველებს _ ომი წააგეს. ვახტანგ გორგასალსაც ზუსტად იგივე დაემართა: ბრძოლებში სასწაულებრივ გამარჯვებათა მომპოვებელმა ხელმწიფემ ომში დამარცხებით გაასრულა სიცოცხლე და მისი სიკვდილის შემდეგ მეფობა გაუქმდა საქართველოში.

ეს პარადოქსი კარგა ხნის წინ გამიცნობიერდა, როდესაც უკვე დაკაცებული ხელახლა მივუბრუნდი “გველის პერანგს”, სადაც ერთგან, ქართველთა ბუნების დახასიათებისას, მოხმობილია რომელიღაც მემატიანის სიტყვები, ფორმულად გამოსადეგი: მტერმაო “უწყოდა ქართველთა ომის სიფიცხე და ადრე სიმაშვრალე”.

მუდამ ასე იყო: მიეტევებოდნენ ქართველნი მტერს და მუსრავდნენ , “ვითარცა ლომნი თხათა”, საკვირველ გამარჯვებებს ზეიმობდნენ. მაგრამ როდესაც ომი ერთი ბრძოლით არ მთავრდებოდა, როდესაც კვლავ და კვლავ საჭირო ხდებოდა შებმა, ზოგჯერ წლობით და ათეული წლობითაც (თუ საუკუნეობით არა), მერე რაღაც ემართებოდათ ხოლმე, მერე ტყდებოდა ქართველთა სიმტკიცე და ომი (და არა ცელკეული ბრძოლები) მტერთაგან ჩვენი ძლევით მთავრდებოდა ნიადაგ.

ხანი რომ გამოხდა, იმასაც მივხვდი: თურმე მარტოოდენ ბრძოლებსა და ომებში როდი იჩენს თავს ეს ჩვენი ბუნება. აგერ ჩვენს თვალწინ, ყოველდღიურ ყოფაშიც იგივე მეორდება: წამოვიწყებთ რაიმე საქმეს, ვეკვეთებით გასაკეთებელს, პირველ საჩინო შედეგებსაც მოვიპოვებთ ხოლმე ჩვეულებრივ. გაივლის გარკვეული დრო და გრილდება გული, დუნდება ნებელობა, გვიმტყუნებენ ნერვები, თითქოს გვბეზრდება ის ჩვენივე წამოწყებული საქმე და უმეტეს შემთხვევაში თვალწინ ხუხულასავით გვენგრევა ნაამაგარი.

სათანადო მაგალითები ყოველ ჩვენგანს გაახსენდება, იმდენია ამგვარი მაგალითი ცხოვრების ყოველ სფეროში _ მეცნიერებით დაწყებული და მშენებლობით დამთავრებული. პირადად მე, რაგინდ უადგილოდაც უნდა მოგეჩვენოთ, ყველაზე ტიპიურად თბილისელ ფეხბურთელთა გუნდის ისტორია მესახება: საბჭოთა კავშირის პირველობაში მონაწილე სხვა გუნდთაგან არც ერთი არ მეგულება ისეთი, თბილისელებისთანა უბრწყინვალესი და ულამაზესი გამარჯვებები მოეპოვებინოს (1936-1981 წლებს ვგულისხმობ). ერთობ, ერთობ იშვიათად მარცხდებოდა ჩვენი გუნდი, მეტწილად იმარჯვებდა ბრძოლაში. მაინც ყველა “ომი” წააგო ორის გარდა…

არის ამ სავალალო ვითარებაში რაღაც ფატალური.

 

ოღონ ერთია კიდევ: ისტორიასაც და აწინდელ ყოფასაც კარგად თუ დავუკვირდებით, სხვაგვარი კანონზომიერებაც შეიძლება დავლანდოთ. ჟამიდან ჟამზე მოევლინება ხოლმე ერს ზეკაცური ნებელობის შთაგონებული პიროვნება, ქართველთა ბუნების ზედმიწევნით მცოდნე, ლითონივით შეანივთებს თანამემამულეთა ნებას და ისე მიმართავს მიზნისკენ. და ხდება სასწაული: თითქოს გადალახავენ ქართველნი ბედისწერის მიერ მონიშნულ სამანებს, სძლევენ საკუთარ თავს და მარტოოდენ ბრძოლებში კი არა, ომშიც იმარჯვებენ უკვე.

დავით აღმაშენებელი გახლდათ ყოველთა უსაჩინოესი ამნაირ ზეკაცთაგან.

აღარ მახსენდება, მიუქცევიათ თუ არა ჩვენს ისტორიკოსებს ყურადღება დავითის მემატიანის ერთი უაღესად საგულისხმო დაკვირვებისათვის.

ისეთი ადამიანებიც არიანო, მოგვითხრობს მემატიანე, რომელნიც დღემდე ბრალს სდებენ დავითს _ რა გახდა ამდენი მოუსვენარი საქმიანობა, ამდენი ლაშქრობა, სულის მოთქმას რომ არ გვაცლიდა, ასე რომ მივყვეთ, კაცი კი არა, მშვილდიც ვერ გაუძლებს, საკრავის სიმიც ვერ გაუძლებს სულ მუდამ დაჭიმულობასო. მაგრამ ამგვარად რომ არ მოქცეულიყოო დავითი, განაგრძობს ისტორიკოსი, ესოდენ ძლევას, ამდენ გამარჯვებას როგორ, რა გზით მოიპოვებდა, ნუთუ “ძილითა ანუ ადგილთა მწვანილოვანთა ზედა მოსმურობითა და განცხრომითა? არა ესრეთ, არა!”

ამას მოსდევს არცთუ სმენის დამატკბობელი განაჩენი:

“ნათესავი ქართველთა ორგულ ბუნება არს პირველითგანვე… რამეთუ რაჟამს განდიდნენ, განსუქნენ და დიდება პოონ და განსვენება, იწყებენ განზრახვად ბოროტისა, ვითარცა მოგვითხრობს ძველი მატიანე ქართლისა და საქმენი აწ ხილულნი. და ესე მან (დავითმაო), უბრძენესმან ყოველთა კაცთამან, კეთილად (კარგად) უწყოდა. ამისთვისცა არა ოდეს მოაცალა ამისად განზრახვად, ანუ განსვენებად… არამედ საქმეთა, რომელთა იწყო ქმნად, გაასრულნაცა მაღლად და შვენიერად”.

აი ასე: არავინ მოასვენა ერთი წუთითაც, არც საკუთარი თავი, არც სრულიად ქართველი ერი, და ამის მეოხებით მისწვდა თავის იდეალს, ყოველი წამოწყებული საქმე გაასრულა “მაღლად და შვენიერად”, მარტო ბრძოლებში კი არა, ომებში გამარჯვებაც ასწავლა ქართველებს. ბრძოლებსა და ომებში მხოლოდ სამხედრო ოპერაციებს არ ვგულისხმობ ამჯერად. ცხოვრების ყოველ სფეროში აღასრულა მან ეს უდიდესი საქმე, რომლის ინერცია საუკუნეებს გამოჰყვა.                                          

  1988